Fizjoterapia przedoperacyjna
Pacjentom z zaplanowaną operacją w obrębie narządu ruchu, np. endoprotezoplastyka czy szycie łąkotki, fizjoterapia przedoperacyjna jest szczególnie polecana w celu wyeliminowania prawdopodobieństwa zaostrzenia się aktualnych dolegliwości oraz w celu zwiększenia mobilności stawów i siły mięśniowej.
Można ją rozpocząć już nawet 6 miesięcy przed zaplanowanym dużym zabiegiem ortopedycznym lub 4-6 tygodni w przypadku mniej inwazyjnych operacji.
Pacjent ma możliwość skorzystania z cyklu wizyt fizjoterapeutycznych, rozłożonych w czasie, w trakcie których będzie realizowany specjalnie opracowany plan terapii lub po jednorazowej konsultacji będzie wykonywał indywidualnie dobrany plan ćwiczeń w warunkach domowych. Chory powinien sam zadecydować czy woli skorzystać z nadzoru fizjoterapeuty i mieć pewność poprawności wykonywanych ćwiczeń, czy też jest przekonany co do swoich umiejętności oraz sprawności fizycznej i podejmie się aktywności fizycznej zleconej przez magistra, ale w zaciszu domowym.
Cele fizjoterapii przedoperacyjnej:
- uelastycznienie tkanek,
- wzmocnienie siły mięśniowej,
- niedopuszczenie do zaostrzenia aktualnych dolegliwości bólowych,
- wzmocnienie stabilizacji centralnej,
- zwiększenie wydolności organizmu,
- przygotowanie aparatu ruchu do aktywności po operacji,
- edukacja pacjenta jak postępować po zabiegu.
Przykłady operacji, przy których wskazana jest fizjoterapia przedoperacyjna:
- endoprotezoplastyka,
- artroskopia,
- leczenie operacyjne złamań kości,
- operacje kręgosłupa,
- rekonstrukcja więzadeł krzyżowych,
- operacja cieśni nadgarstka.
Fizjoterapia pooperacyjna
Zaczyna się w tej samej dobie, co sama operacja. Pierwszym krokiem jest pionizacja pacjenta, najpierw do pozycji siedzącej, później do stania oraz edukacja jak powinien samodzielnie wstawać, poruszać się o kulach lub balkoniku czy wózku. Stosowane są zabiegi mające na celu wchłanianie obrzęków, lepsze gojenie się blizn, jak najszybsze przywrócenie pełnych zakresów ruchomości kończyn oraz eliminacja zaników mięśniowych.
Po wyjściu ze szpitala pacjent od razu powinien zapisać się na fizjoterapię pod okiem specjalisty, w celu kontynuowania całego procesu rehabilitacyjnego. W trakcie wizyt pacjent będzie wykonywał spersonalizowane ćwiczenia, które przyczynią się do zwiększenia masy i siły mięśniowej, a ostatecznie umożliwią powrót do pełnej sprawności. Należy pamiętać, że fizjoterapia pooperacyjna to nie tylko ruch, ale również terapia blizny, terapia tkanek miękkich oraz zabiegi fizykoterapeutyczne, które będą wykorzystywane do wspomagania całego procesu i przyspieszenia gojenia się obszaru poddanego ingerencji chirurgicznej.
Cele fizjoterapii pooperacyjnej:
- edukacja pacjenta jak funkcjonować w nowej dla niego sytuacji,
- przywrócenie zakresów ruchu w stawach,
- zmniejszenie obrzęków,
- uruchomienie blizny,
- zmniejszenie ryzyka powstania zaników mięśniowych,
- wzmocnienie siły mięśniowej,
- zmniejszenie dolegliwości bólowych,
- zmniejszenie możliwości występowania skurczów,
- wzmocnienie stabilizacji centralnej,
- przyspieszenie regeneracji tkanek,
- poprawa propriocepcji,
- nauka prawidłowego chodu.
Możliwe powikłania pooperacyjne, którym jesteśmy w stanie zapobiec wykonując odpowiednie ćwiczenia:
- zakrzepica – ćwiczenia przeciwzakrzepowe,
- zaburzenia wentylacji płuc – ćwiczenia oddechowe,
- zaburzenia chodu – nauka poruszania się o kulach,
- zaburzenia równowagi – nauka pionizacji.
