Histerektomia: Na czym polega operacja usunięcia macicy i kiedy jest konieczna?
Histerektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu macicy. W Polsce histerektomia jest drugą po cięciu cesarskim najczęściej wykonywaną operacją ginekologiczną.
Na czym dokładnie polega? Kiedy usunięcie macicy jest konieczne?
Operacja usunięcia macicy: Wskazania do zabiegu
Usunięcie trzonu macicy ma charakter nieodwracalny. W związku z tym, aby histerektomia mogła zostać przeprowadzona muszą zaistnieć konkretne wskazania. Do tych najczęściej występujących zalicza się:
- zdiagnozowanie nowotworów ginekologicznych, takich jak: rak trzonu macicy, rak jajnika czy rak szyjki macicy (we wszystkich powyższych przypadkach zakres histerektomii jest uzależniony od stopnia zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu zdrowia pacjentki i jej wieku),
- występowanie mięśniaków macicy, których ze względu na rozmiary lub dużą liczbę nie można wyłuszczyć,
- występowanie mięśniaków macicy, które powodują bardzo silne krwawienia odbijające się na zdrowiu pacjentki,
- zaburzenia statyki narządu rodnego (popularne wypadanie macicy),
- zdiagnozowanie endometriozy, której leczenie innymi metodami nie przyniosło pożądanych rezultatów.
W tym miejscu warto zauważyć, iż współczesna ginekologia odchodzi od operacji wycięcia macicy jako jedynego skutecznego sposobu radzenia sobie z zaburzeniami statyki narządu rodnego. Coraz częściej zamiast histerektomii pacjentkom rekomenduje się zabiegi, których celem jest podniesienie macicy i przywrócenie jej prawidłowego położenia.
Histerektomia w leczeniu endometriozy jest natomiast najczęściej przeprowadzana w przypadku pacjentek w wieku pomenopauzalnym, u których choroba powoduje długotrwały ból podbrzusza nieustępujący w wyniku leczenia zachowawczego.
Histerektomia a histerektomia radykalna: Czym różnią się poszczególne procedury?
Histerektomia, a więc operacja usunięcia macicy może dotyczyć części lub całego organu. Decyzję o zakresie zabiegu podejmuje się na podstawie indywidualnej analizy przypadku danej pacjentki.
Wyróżnia się następujące rodzaje histerektomii:
- histerektomia częściowa: zabieg ma na celu wyłącznie usunięcie trzonu macicy,
- histerektomia całkowita: zabieg ma na celu usunięcie macicy w całości (trzonu oraz szyjki),
- histerektomia całkowita z przydatkami: zabieg ma na celu usunięcie macicy w całości wraz z jej przydatkami, histerektomii poddaje się więc trzon i szyjkę macicy, a także jajniki i jajowody,
- histerektomia radykalna: zabieg ma na celu usunięcie macicy (trzony i szyjki) wraz z górną częścią pochwy oraz okolicznymi węzłami chłonnymi.
Jak przebiega operacja wycięcia macicy?
Histerektomia może być przeprowadzona przy pomocy metod chirurgii klasycznej lub metod małoinwazyjnych, takich jak operacja laparoskopowa lub zabieg z wykorzystaniem systemu wsparcia chirurgicznego. Histerektomia metodą klasyczną wymaga otwarcia powłok brzusznych przy pomocy kilkunastocentymetrowego nacięcia poprzecznego (wzdłuż linii spojenia łonowego) lub nacięcia pionowego (od spojenia łonowego do pępka). Po otwarciu powłok brzusznych następuje usunięcie macicy, a w razie potrzeby także przydatków i okolicznych węzłów chłonnych. Nacięcie jest następnie zaszywane.
Histerektomia laparoskopowa oraz zabieg z wykorzystaniem systemu wsparcia chirurgicznego wymaga wykonania niewielkich nacięć o średnicy ok. 1 cm. Nacięcia wykonuje się w okolicy pępka. Służą one do wprowadzenia do jamy brzusznej laparoskopu wyposażonego w kamerę oraz miniaturowych narzędzi chirurgicznych. Zabieg laparoskopowy wymaga podzielenia organu na mniejsze kawałki, które następnie usuwa się przez wykonane wcześniej nacięcia. Ze względu na niewielki stopień ingerencji w ciało pacjentki metoda laparoskopowa wiąże się z mniejszymi dolegliwościami bólowymi po stronie pacjentek, ograniczeniem ewentualnych powikłań po zabiegu oraz możliwością szybszego powrotu do codziennych aktywności.
Jakie są konsekwencje przeprowadzenia histerektomii?
Usunięcie macicy w przypadku kobiet w okresie przedmenopauzalnym wiąże się z zaprzestaniem miesiączkowania. Jeśli leczenie nie wymagało usunięcia obu jajników, żeńskie hormony płciowe są nadal produkowane, w związku z czym zabieg nie skutkuje doświadczaniem objawów przyspieszonego klimakterium. W przypadku kobiet w wieku rozrodczym, u których niezbędne było usunięcie macicy wraz z przydatkami zabieg wiąże się z wejściem w wcześniejszą menopauzę z uwagi na spadek poziomu estrogenów. W przypadku tej grupy pacjentek niezbędne jest wdrożenie hormonalnej terapii zastępczej, której celem jest spowolnienie procesów postępujących na skutek klimakterium, takich jak:
- rozwój osteoporozy,
- niedokrwienna choroba serca,
- nieprzyjemne dolegliwości towarzyszące menopauzie w postaci nocnych potów, uderzeń gorąca czy suchości pochwy.
Pacjentki, które poddają się procedurze usunięcia macicy często obawiają się, że zabieg wpłynie niekorzystnie na ich życie intymne. W tym miejscu warto zaznaczyć, że operacja usunięcia macicy nie jest równoznaczna z wykluczeniem z życia intymnego. Jednakże, w przypadku usunięcia macicy wraz z przydatkami może dojść do obniżenia libido. Hormonalna terapia zastępcza pozwala ograniczyć ten problem.
