Kwas moczowy: Badania
Kwas moczowy jest końcowym produktem metabolizmu związków purynowych (np. DNA i RNA znajdujących się w komórkach organizmu oraz pożywieniu). Do degradacji puryn dochodzi w hepatocytach wątroby pod wpływem działania różnych enzymów. Oznacza to, że kwas moczowy musi być wydalony, ponieważ nie może być dalej przekształcany w organizmie. Głównym narządem odpowiedzialnym za wydalanie kwasu moczowego są nerki, czyli usuwany jest on razem z moczem. Rzadziej wydalany jest przez jelita (w około 30%). Niektóre schorzenia powodują, że wydalanie kwasu moczowego jest utrudnione. Dzieje się tak, np. w przypadku kamicy moczanowej czy dny moczanowej. Niekiedy gromadzi się w dużych ilościach we krwi, w przebiegu niektórych chorób metabolicznych.
Badania kwasu moczowego w diagnostyce
Badanie kwasu moczowego pozwala między innymi na diagnozowanie kamicy moczowej, której przyczyną jest wydalanie zbyt dużej ilości tej substancji.
Podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi, nazywane jest hiperurykemią. Stan ten może być związany z nadmiernym produkowaniem kwasu moczowego lub uwalnianiem go z komórek, na przykład:
- w chorobach genetycznych (schorzenie Lescha-Nyhana, choroba von Gierkego);
- z powodu niszczenia komórek w trakcie leczenia nowotworu, za pomocą radioterapii lub chemioterapii;
- z powodu zatrucia ołowiem.
Podwyższony poziom stężenia kwasu moczowego może również występować u osób, które mają schorzenia nerek spowodowane kwasicą czy nadużywaniem alkoholu. Ponadto, gdy spożywamy pokarmy zawierające dużą ilość białka lub uprawiamy forsujące ćwiczenia fizyczne – wydalanie kwasu moczowego może być osłabione. Również przyjmowanie niektórych preparatów podwyższa poziom kwasu moczowego, są to na przykład barbiturany oraz leki moczopędne.
Wskazania do badania na kwas moczowy we krwi
Badanie zalecane jest u osób, które doświadczają objawów mogących sugerować hiperurykemię. Najczęstsze dolegliwości towarzyszące dnie moczanowej obejmują:
- zaczerwienienie skóry w okolicy zajętego stawu,
- bolesność, w szczególności podczas ucisku,
- lokalny obrzęk wokół stawu,
- zwiększone ucieplenie okolicznej tkanki.
Nieleczona dna moczanowa może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia tkanej stawowych, chronicznego bólu oraz pogorszenia się sprawności danego stawu.
Kolejnym wskazaniem do przeprowadzenia badania jest podejrzenie kamicy moczanowej. Choroby, która może się rozwijać na skutek długotrwałych, zbyt wysokich poziomów kwasu moczowego we krwi. Dolegliwości wskazujące na kamicę moczanową obejmują:
- bardzo silny ból w okolicy lędźwiowej,
- dreszcze,
- nudności,
- wymioty,
- ból w jamie brzusznej,
- silne parcie na mocz,
- obecność krwi w moczu,
- zimne poty.
Kwas moczowy: Jak przygotować się do badania?
W celu przeprowadzenia pomiaru stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi niezbędne jest prawidłowe pobranie materiału do badania. Krew należy pobierać na czczo między godziną 7.00 a 10.00 rano. Zaleca się, aby ostatni posiłek poprzedniego dnia został spożyty nie później niż o godzinie 18.00.
Zakres wartości referencyjnych:
K: 2.4- 5.7 mg/dl
M: 3.4-7.0 mg/dl
